FETÖ QURULUŞU
FETÖ adıyla bilinən Fətullahçı terror təşkilatı ilk olaraq Türkiyənin İzmir şəhərində ortaya çıxmışdır. Fətullah Gülən adında təqaüdçü bir din adamının başında olduğu təşkilat 70-ci illərdə təhsil sahəsində fəaliyyət gəstərən bir qrup olaraq ortaya çıxmışdır. Gerçəkdə isə təşkilat təhsil fəaliyyətlərini örtük olaraq istifadə edərək əhatəsini genişlətmişdir. FETÖ qrupu özünü təhsil və sülh könüllüsü olaraq tanıdaraq həm təhsilli işçilər yığmış, həm də mühafizəkar təhsilli şəxsiyyəti ilə dindar kəsimin simpatiyasını qazanmışdır.
Bununla birlikdə, Türkiyədə və əlaqədar ölkələrdə FETÖ təşkilatlanmasına baxıldığında yalnız mühafizəkarlıq üzərindən deyil, gerçək şəxsiyyətlərini gizləyərək çox fərqli şəxsiyyətlər üzərindən (sol, sağ, liberal, dindar) hərəkət edərək dövlətlərin, ordu, məhkəmə, təhlükəsizlik, kəşfiyyat və bürokratiya kimi kritik yerlərinə yerləşdikləri görülməkdədir. Fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdə özünü Xidmət Hərəkatı olaraq tanıdan terror təşkilatının əslində gerçək məqsədi bu ölkələrdə müxtəlif addımlarda kritik nöqtələri ələ keçirmək olmuşdur.
FETÖ terror təşkilatı xüsusilə dindar xalqın dini duyğularını istismar edərək “himmət” adı altında yığdığı köməkliklər sayəsində Türkiyədə və xaricdə təhsil müəssisələri açaraq təşkilatın məqsədlərinə görə insan qaynağı yetişdirməyi və bu insan qaynağını dövlətlərin kritik nöqtələrinə sızdırmağı qarşısına məqsəd qoymaqdadır. Bu məqsəd istiqamətində dövlətin içərisindəki strateji mövqe və təşkilatları ələ keçirən terror təşkilatı dövlət içərisində sanki paralel bir dövlət quruluşu kimi təşkilatlanmaqdadır.
FETÖ təşkilatlandığı ölkələrdə məktəb, təhsil/mədəniyyət mərkəzi, peşə quruluşu kimi görünərək fəaliyyət sahəsini sürətlə genişlətməkdədir. Terror təşkilatı üzvləri məqsədlərinə çatmaq üçün azğın dini inancları səbəbiylə hər cür təqiyyə, böhtan, sui-qəsd, tələ və qeyri-qanuni bütün fəaliyyətləri qanuni göstərməkdədirlər. Xüsusilə daha radikal olan və kiçik yaşlarda təşkilata qatılan üzvlər uzun illərə dayanan gizli təhsil və razı salma fəaliyyətləriylə sözdə “seçilmişlik ruhu” və “fədailik” içərisində dondan-dona girə bilməkdə, məqsədə gedən hər yol mübahdır fəlsəfəsi ilə yeri gəldiyində cinayət də daxil, hər cür qeyri-qanuni fəaliyyəti reallaşdıra bilməkdədir. 90-cı və 2000-ci illərdə Türkiyədə işlənən bir çox sui-qəsd və hücumda təşkilatın payı olduğu bilinməkdədir.
Özünü dini bir hərəkat ya da vətəndaş cəmiyyəti hərəkatı kimi tanıdan FETÖ, əslində bütün bu istiqamətləriylə birlikdə bağlı şəkildə təşkilatlanmış qeyri-qanuni bir quruluşdur. 15 iyulda Türkiyədə hərbi çevriliş reallaşdırmağa çalışan və sonrakı müddətdə Türkiyədəki qruplaşması haradasa yox edilmə səviyyəsinə gətirilən təşkilat bu səbəblə Türkiyə xaricində də zəifləmiş, ancaq yenə də fəaliyyətlərinə hiyləgərcə davam etməkdədir.
15 İYUL
Bilindiyi kimi, FETÖ terror təşkilatı Türkiyədə 15 iyul 2016-cı il tarixində bir çevrilişə cəhd etmişdir. ABŞ-ın Pensilvaniya əyalətində yaşayan təşkilat lideri Fətullah Gülən rəhbərliyində Türk Silahlı Qüvvələri (TSK) içindəki FETÖ-yə bağlı əsgər görünüşlü xadimlərin cəhdi ilə reallaşan üsyanda 240 adam həyatını itirmişdir. Bununla birlikdə, çevriliş cəhdinin türk millətinin və dövlətininin insanlığa nümunə olan müqaviməti və dirənişi ilə müvəffəqiyyətsizliyə uğradılmışdır.
15 iyul 2016-cı il tarixində ordu içərisində təşkilatlanmış olan FETÖ xadimləri döyüş təyyarələri, helikopter və tanklarla küçədə çevrilişə qarşı çıxan vətəndaşların və dövlətin digər əsgər və polislərinin üzərinə bomba və güllələr yağdırmışdır. Ankara və İstanbulda prezident, parlament, təhlükəsizlik və ictimai binaları və çevrilişə qarşı çıxan insanları döyüş təyyarələriylə bombalayan FETÖ, cümhuriyyət başçısı Rəcəb Tayyib Ərdoğana da sui-qəsd təşkil etmişdir. Çevriliş cəhdi ordunun təmiz qolunun, xalqın və dövlətin digər ünsürlərinin dirənməsiylə müvəffəqiyyətsiz olmuşdur. Çevriliş cəhdi əsnasında 173 vətəndaş, 62 polis və 5 əsgər həyatını itirmişdir. Hadisə zamanı həmçinin 1491 nəfər yaralanmışdır.
Söz mövzusu çevriliş cəhdinə fərqli düşüncələrdən cəmiyyətin bütün seqmentləri: siyasi partiyalar, peşə sahibləri, vətəndaş cəmiyyəti quruluşları, media və iş dünyası şiddətlə etiraz etmişlər. Bu çevriliş cəhdində də görüldüyü üzrə azğın bir dini inanca dayanan əsgəri bir diktatorluq qurmaq istəyən FETÖ məqsədinə çatmaq üçün heç bir sərhəd, qanun və qayda tanımamaqdadır.
Xaricdə yaşayan türk vətəndaşların, soydaş və qohumların, demokratiyaya, milli iradəyə, insan haqlarına və azadlığına hörmətli bütün beynəlxalq quruluşların və fərdlərin, türk millətinin şanlı 15 İyul müqavimətinə verdiyi dəstək unudulmayacaq. Türkiyənin yanında, xaricdə yaşayan türk vətəndaşlarının olduğu ölkələrdə, soydaş və qohum birlikləri arasında 15 İyul tarixi hər il Demokratiya və Milli Birlik Günü olaraq xatırlanmaqdadır.
FETÖ-nün iş gördüyü ölkələrdə, Türkiyədə daha əvvəl izlədiyi strategiyanın olduqca bənzərini izləməkdə, hələlik kütlələrə simpatik görünəcək fəaliyyətlər reallaşdırmaqdadır. Bu çərçivədə 15 iyul tarixinin xatırlanması olduqca əhəmiyyətlidir.
QARDAŞ COĞRAFİYALAR VƏ DÜNYADA FETÖ
FETÖ istifadə etdiyi üsul və strategiyalar bacarığıyla fəaliyyət göstərdiyi ölkələri içəridən zəiflədərək çölə qarşı müdafiəsiz hala gətirməyi qarşısına məqsəd qoymaqdadır. Bu nöqtədə FETÖ-nün qlobal təhdid potensialı diqqətə alındığında yalnız Türkiyə üçün deyil, fəaliyyət göstərdiyi bütün ölkələr üçün də təhdid meydana gətirdiyi görülməkdədir.
Terror təşkilatı, Türkiyədə dövlətin içinə sızmaq məqsədiylə on illərdir tətbiq etdiyi üsul və strategiyaları fəaliyyət göstərdiyi digər ölkələrdə də eyni şəkildə tətbiq etməkdədir. Fəaliyyət göstərdiyi ölkələrdə kritik mövqelərə və strateji təşkilatlara sızan mənsubları vasitəçiliyi ilə bu ölkələrin dövlət sistemini manipulyasiya edərək təxribatlar törətməkdədir.
Təhsil fəaliyyəti görünüşü altında ölkələrə sızan FETÖ əvvəlcə siyasətçi və iş adamlarından ibarət bir lobbi şəbəkəsi meydana gətirməkdə, ardından da təşkilat mənsublarını bu şəbəkə vasitəsiylə kritik mövqelərə gətirərək strateji təşkilatlara sızdırmaqdadır. Bu üsulla təşkilat, fərqli ölkələrdə çox rahatlıqla işçi yığmaq mövzusunda çətinlik çəkməməkdədir.
FETÖ terror təşkilatı Türkiyə xaricində digər ölkələrdə, xüsusilə türk soylu və müsəlman qardaş birliklərin yaşadığı coğrafiyalarda fəaliyyətlərini bənzər üsullarla davam etdirməkdədir. Dialoq, xoşgörüş kimi qulağa xoş gələn anlayışları şüarlaşdıraraq istifadə edən təşkilat bir QHT-nin heç bir şəkildə əlaqəsinin olmadığı ordu və təhlükəsizlik bürokratiyası, kritik siyasi addımlar, kritik müdafiə etmə və texnologiya sənayesi kimi strateji sahələrdə təşkilatlanmaqdadır. Kiçik yaşlarda təhsil fəaliyyətləri vasitəçiliyi ilə, ya da ailədən təşkilata qatılan üzvlər uzun illərə dayanan təhsil və öyrəndikləri üsullarla özlərini ustaca gizləməkdədir.
Təşkilat, məqsədə gedən hər yolun tətbiqini təməl alan azğın dini anlayışı və gizli gündəliyi səbəbiylə yalnız Türkiyə üçün deyil, fəaliyyət göstərdikləri bütün ölkə və coğrafiyalarda insanlığın gələcəyi üçün bir təhdid meydana gətirməkdədir. Dini dəyərləri öz azğın inancları və mənfəətlərinə görə şərh edən FETÖ terror təşkilatına qarşı bütün dünya ölkələri və xalqları çox diqqətli olmalı və Türkiyənin təcrübələrini rəhbər edərək ortaq bir mübarizə anlayışı inkişaf etdirməlidir.
