Payız... Təbii ki, hər sonun özündən sonra bir başlanğıc gətirdiyini bilirik, amma payızın son günləri xüsusi bir hüzn və nostalji ilə bürünür. Yarpaqların solğun qızılı və narıncı rəngə boyandığı, küləyin bu rəngli xəyalları yerlə göy arasında rəqs etdirdiyi bu mövsüm insanın ruhunda həm ayrılıq, həm də dərin düşüncələr yaradır.

 

Son misralar... Təbiət sanki özü də bir şeir yazır, payız da son nəfəsi ilə bu şeiri tamamlayır. Bu misralar sakitdir, lakin çox şey deyir. Saralmış ağacların budaqlarında qalan son yarpaq kimi payız da son nəfəsini verir, ancaq yaz gələcəyini vəd edən toxumlarını torpağa əmanət edir.

 

Payızın bu son günləri insan ömrünün son baharına bənzəyir. Bəlkə də həyatın ən dərin anlamını bu günlərdə tapırıq. Çünki payız insanlara öyrədir ki, hər şeyin bir sonu var və o son gözəl, yaddaqalan bir notla bitməlidir. Təbiət öz xəyalında yazdığı bu misraları insanlara oxuyur. Əgər qulaq asmağı bacarsaq, biz də bu son misralardan ilham ala bilərik. Bu misralar bizə sakitliyi, təvazökarlığı və hər anın dəyərini xatırladır. Payızın son misraları həyatdan götürülən dərslərin səssiz bir xatırlatmasıdır.

 

Hər il payız gəldikdə düşən yarpaqlar hər zaman mənə O.Henrinin “Sonuncu yarpaq” hekayəsini xatırladır. Payızın ən sonuncu nəğməsini pıçıldayan bu yarpaq həm həyatın keçiciliyini, həm də onun davamlılığını bizə xatırladır. Sonuncu yarpaq düşəndə səs çıxarmır. Amma o düşən an təbiət yeni bir hekayənin başlandığını fısıldayır. Həyat bir dövran içində davam edir və hər son yeni bir başlanğıcın xəbərçisidir. Bu yarpaq isə səssizliyi ilə danışan o hekayənin ən gözəl misrasıdır.

 

“Sonuncu yarpaq” hekayəsi ümidin insan həyatında nə qədər böyük rol oynadığını vurğulayır. Consi xəstəliklə mübarizə apararkən həyat eşqini itirir və ağacdan düşən hər yarpağı öz ömrünün sonu ilə əlaqələndirir. Lakin ağacda qalan sonuncu yarpağın möhkəmliyini gördükcə onun ruhunda ümid cücərir. Bu ümid Consi üçün təkcə yaşamaq istəyi deyil, həm də daxili gücün yenidən doğulmasıdır. Ümid insanı ən çətin anlarda belə həyatda tutan görünməz bir qüvvədir. Yarpağın düşməməsi, əslində, Consi üçün təbiətin və həyatın möcüzəsini simvolizə edir. Bu, göstərir ki, insan ən ümidsiz anlarda belə yenidən güc toplaya və həyata bağlana bilər.

 

“Sonuncu yarpaq” hekayəsində sənət insan həyatının xilası üçün mühüm bir vasitə kimi təqdim olunur. Qoca rəssam Bermanın çəkdiyi yarpaq sadəcə bir rəsm deyil, o, həyat eşqi və ümidin simvoluna çevrilir. Berman öz sənəti ilə Consiyə yaşamaq üçün güc verir, onun həyatla əlaqəsini bərpa edir. Sənət burada yalnız estetik gözəllik deyil, həm də insan ruhuna təsir edən, ona dayaq olan bir qüvvədir. Rəssamın çəkdiyi yarpaq Consi üçün yeni başlanğıcın simvoludur və bu, sənətin insanın daxili dünyasını necə dəyişdirə biləcəyini göstərir. Bu hekayə sənətin dərin təsir gücünü vurğulayır: bəzən bir rəsm, bir şeir və ya bir mahnı belə insan həyatında dönüş nöqtəsi ola bilər. Sənət insanlara çətinliklər qarşısında güc verir, onlara yaşamaq üçün səbəb göstərir və hətta ölüm qorxusunu belə aradan qaldıra bilir. Beləliklə, “Sonuncu yarpaq” sənətin həyatdakı xilasedici rolunu dərin şəkildə təsvir edir.

 

Hekayə bizə öyrədir ki, ümid yalnız bir duyğu deyil, bəzən həyatımızı dəyişdirən və bizi irəli aparan ən vacib enerjidir. Kiçik bir ümid işarəsi belə insanın həyatını yenidən işıqlandıra və ona mübarizə gücü verə bilər. Həyat çətin ola bilər, amma kiçik bir ümid belə insana yaşamaq gücü verir.

 

Həyatdakı “sonuncu yarpaqlarınızı” tapın və onları sıx tutun. Həyat çətinliklər və sınaqlarla doludur. “Sonuncu yarpaq” hekayəsində gənc rəssam Consi bu çətinliklərlə üz-üzədir. Xəstəlik və ölüm qorxusu onun həyat eşqini zəiflədir, lakin məhz bu anda qoca rəssamın qurbanlığı və sənəti onun həyatı üçün dönüş nöqtəsinə çevrilir. Consi üçün ağacda qalan sonuncu yarpaq ümidsizliyin simvoluna çevrilsə də, yarpağın düşməməsi onun qəlbində yaşamaq istəyi oyadır. Bu, insan iradəsinin və daxili gücün əhəmiyyətini göstərir. İnsan çətinliklər qarşısında ruhdan düşmək yerinə ən kiçik bir işarədən belə güc ala bilər.

 

Həyatda qalmaq yalnız fiziki deyil, həm də mənəvi mübarizədir. Consi kimi biz də çətin dövrlərdə ətrafımızda olan ümid işarələrini görməli və onlardan güc almalıyıq. Bəzən kiçik bir dəstək – bir insanın diqqəti və ya bir yaradıcı əməyi – insanın həyatını xilas edə bilər.

 

Aytən FƏTULLAYEVA