“Müəllimlərin peşəkar yüksəliş kanalları effektiv deyil və məktəbin ehtiyaclarına uyğunlaşdırılmır, aparıcı və mentor müəllimlər isə təlimat liderliyi standartında təsvir olunan funksiyaları qismən yerinə yetirir və ya heç yerinə yetirmirlər”, – müəllim sxeminin qiymətləndirilməsi ilə bağlı araşdırmada yazılıb. Araşdırmanı Təhsil Nazirliyinin sifarişi ilə Milli Təhsil Araşdırmaları Mərkəzi aparıb.
Karyera yüksəlişi ilə bağlı əsas nailiyyətlərdən birinin mənbəyi məktəb direktorlarıdır və Maia Miminoşvilinin rəhbərlik etdiyi idarə tərəfindən dərc edilmiş tədqiqat hesabatında qeyd edildiyi kimi, direktorlar sxemlə verilən statusun məktəbdəki müəllimin roluna uyğun gəlməməsindən narahat olduqlarını bildirirlər.
“Respondentlərin ifadə etdiyi bu fərziyyə kəmiyyət tədqiqat məlumatları ilə təsdiqlənir. Bu gün məktəbdə işləyən 754 mentor müəllimdən yalnız 24-ü (3,2 %) və 9022 aparıcı müəllimdən yalnız 241-i tədris liderliyi ilə bağlı vəzifə tutur (məsələn, kafedra müdiri). Qeyd olunmalıdır ki, tədrisdə rəhbər vəzifələrində 854 baş və 241 statusu olmayan müəllim çalışır”, – deyə hesabatda qeyd olunub.
Araşdırmada təhsil və elm nazirinin dəfələrlə dilə gətirdiyi, müəllimlərin sxemə qoşulma motivasiyasına istinad edən məlumatlara rast gəlirik və müəllimlərin bu sxemə qoşulmasında əsas motivasiyanın əməkhaqqı olduğu bildirilir: “Müəllimin status qazanması üçün əsas motivasiyanın nədən ibarət olduğunu soruşduqda müəllimlərin 60 %-i, direktorların 63 %-i adları çəkilən 5 məqsəddən birincisi kimi əməkhaqqına əlavəni göstərirlər. Bundan əlavə, müəllimin statusu konkret öhdəliklərlə bağlı deyil”.
Tədqiqatın nəticəsindən həmçinin müəyyən olur ki, müəllimlər status qazanmaq üçün çox vaxt sərf edirlər və səy göstərirlər. Bu halda isə şagirdlər diqqətdən kənar qalırlar. Kəmiyyət araşdırması çərçivəsində müəllimlərin əksəriyyəti bu sxemin müəllimi şagirdlərdən ayırmasından narazılıqlarını bildirirlər.
“Müəllimlərin ¾-ü və direktorların yarıdan çoxu “sxem müəllimlərdən çox şey tələb edir” ifadəsi ilə razılaşır. Həmçinin müəllimlərin və direktorların əksəriyyəti hesab edirlər ki, bu sxem müəllimləri dərs üçün lazım olan vaxtdan məhrum edir”, – hesabatda bildirilir.
Aparılan tədqiqatın məqsədi müəllimlərin peşə inkişafı və karyera yüksəlişi sxeminin effektivliyini qiymətləndirmək, onun güclü tərəflərini və təkmilləşdirilməli olan sahələri müəyyən etmək, maraqlı tərəflər üçün mövcud problemlərin həlli yollarını təklif etməklə məlumatlı, sübuta əsaslanan qərarların qəbul edilməsinə dəstək olmaqdır. Tədqiqat çərçivəsində 18 müsahibə aparılıb. Çoxmərhələli seçmə prosedurundan istifadə etməklə kəmiyyət tədqiqatı üçün 662 məktəb seçilmişdir. Sorğuda ümumilikdə 6814 müəllim və 286 direktor iştirak edib.
Mənbə: edu.aris.ge